Di tích lịch sử- Văn hoá:

Đình Điều Hoà – Di tích cấp Quốc Gia

**************

Toạ lạc tại số 101 đường Trịnh Hoài Đức, Phường 2, thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang. Đình Điều Hòa được thành lập từ thời Nguyễn vào thế kỷ 18 là một công trình kiến trúc nghệ thuật có quy mô xây dựng lớn, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc được thể hiện qua cấu trúc xây dựng và các mảng chạm khắc trang trí bên trong.

Việc di chuyển của du khách đến địa điểm di tích rất dễ dàng bằng đường bộ do nằm ở ngay trung tâm thành phố, giữa khu dân cư. Đây là nơi tập trung và bảo tồn nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của Tiền Giang

Mặt dựng của Võ quy thiết kế theo dạng cổ lầu

Năm 1792, cùng với việc tái lập làng Điều Hòa, đình Điều Hòa được thành lập, lúc mới xây dựng đình tọa lạc gần bờ sông nên thường bị ngập nước và sạt lở, xuống cấp nhanh chóng. Trước tình trạng đó, các Hương chức cùng với nhân dân làng Điều Hòa thống nhất dời đình đến gần miếu thờ Thần Nông nằm trên ruộng tịch điền cao ráo, thoáng đãng và xây cất lại từ năm 1913 và giữ nguyên cho đến ngày nay.

Đình Điều Hoà vẫn còn lưu giữ nhiều cổ vật quý hiếm có từ khi đình mới được thành lập vào thế kỷ XVIII. Hiện trong đình còn lưu giữ, bảo quản các sưu tập lư, đỉnh đồng, sưu tập binh khí thờ, và nhiều cổ vật gốm sứ của Trung Quốc thế kỷ XVIII - XIX. Đặc biệt là nghi thức hành lễ cúng bái trong đình có từ các thế kỷ trước vẫn còn lưu lại cho đến nay.

Các nghi thức cúng bái trong đình vẫn còn lưu lại cho đến nay

Cổng Tam quan của đình là 1 cổng đẹp bằng bê tông hướng về đường Trịnh Hoài Đức tôn vẻ uy nghi của ngôi đình, trên mặt dựng của cổng có 3 chữ Hán “Đình Điều Hòa”, qua quảng sân là mặt dựng của võ quy được thiết kế theo dạng cổ lầu. Chánh điện của đình là tập hợp các tác phẩm nghệ thuật, đặt biệt là các mảng chạm khắc Long Phụng tranh châu, Bát tiên cởi thú, Tứ Linh, Tứ Quý, Mai Điểu, Tùng Lộc, Liên Áp (vịt – sen) được sơn son thếp vàng. Trên hai hàng cột được trang trí các hoành phi, bao lam được chạm trổ tinh vi, tạo cho chánh điện có một không  gian vô cùng rực rỡ, tại đây có đôi câu đối ca ngợi sự tốt đẹp của phong thổ thôn Điều hoà, họa tiết và hoa văn trang trí ở đình Điều Hòa hầu hết được lấy ra từ những hình tượng và điển tích trong Nho giáo, Phật giáo và Tứ Linh,Tứ Quý và các vật tượng trưng với hàm ý, cầu mong cho dân trong làng xóm được bình an; trong gia đạo được hạnh phúc; con cháu giàu sang phú quý; thiên nhiên mưa thuận gió hòa, mọi sự vật được trường tồn.

Cổng Tam quan Đình Điều Hoà

 Trải qua hơn 200 năm tồn tại và qua nhiều lần tu bổ, nhưng do có ý thức bảo quản gìn giữ tốt và thường xuyên được nhân dân địa phương đóng góp tu bổ, nên ngày nay Đình Điều Hòa rất khang trang, giữ nguyên được giá trị sử dụng ban đầu, trông rất khang trang và còn sử dụng được lâu dài.

Chánh điện của đình  - nơi tập hợp các tác phẩm nghệ thuật

Về di sản văn hoá phi vật thể của đình gồm:

Đình Điều Hòa hàng năm tổ chức lễ hội lệ Kỳ Yên vào ( ngày 16-17-18 tháng 02 và 16-17-18 tháng 10 âm lịch) nhân dân  đến cầu an cho sự yên bình của làng xóm và tổ chức các hội thi làm bánh, đổ xôi, chưng nghi (bằng những loại trái cây của địa phương). Hội đình kéo dài 3 ngày 3 đêm, tại lễ hội, rất nhiều hoạt động truyền thống diễn ra như: Lễ Tế Thần, cúng Tạ Tịch, lễ Thượng điền, lễ Xây Chầu, lễ tế Tiền hiền, Hậu hiền....

Người dân dâng lễ vật tại Lễ hội Kỳ Yên

Mỗi đêm đều có rước đoàn hát về hát bội các tuồng có nội dung phản ánh các điển tích Trung Quốc như: Lưu Kim Đính giải giá Thọ Châu; San Hậu v.v... có hàng ngàn người đến cầu an và xem hát.

Tiết mục hát tuồng thu hút đông đảo người dân đến xem

Với phong cách kiến trúc nghệ thuật thời nhà Nguyễn, đình Điều Hòa xứng đáng là di sản văn hóa quý hiếm của nhân dân Tiền Giang nói riêng, và nhân dân cả nước nói chung. Những du khách muốn tìm hiểu và khám phá nền văn hóa đặc sắc của thành phố Mỹ Tho thì đình Điều Hòa chính là điểm đến lý tưởng.

Kim Loan